درک جدید از منشأ جرقه‌های سیاهچاله

درک جدید از منشأ جرقه‌های سیاهچاله
» سرویس: علمی و فناوری - علم و فناوری جهان
کد خبر: 94081508473
جمعه ۱۵ آبان ۱۳۹۴ - ۰۲:۰۹

دانشمندان دانشگاه سنت مری کانادا با استفاده از ماهواره سویفت ناسا و تلسکوپ‌ فضایی طیف‌سنج هسته‌ای NuSTAR، موفق به تشخیص منبع پرتوهای شدید پرتو ایکس شدند که از سیاهچاله‌ها ساطع می‌شوند.

به گزارش سرویس علمی ایسنا به گفته ناسا، این پدیده می‌تواند به جزئی از یک سیاهچاله موسوم به "تاج" نسبت داده شود.

سیاهچاله‌ای که جرقه‌ها در اطراف آن کشف شده، (Markarian 335 (Mrk 335 نام دارد و تقریبا با فاصله 324 میلیون سال نوری دورتر از زمین در صورت فلکی اسب بالدار قرار گرفته است.

در حالی که سیاهچاله‌ها هیچ نوری از خود ساطع نمی‌کنند، تلسکوپ‌ها می‌توانند نور ایجاد شده در اثر گاز در حال بلعیده شدن توسط گرانش شدید نشأت گرفته از سیاهچاله‌هایی مانند MRK 335 را تشخیص دهند. هنگامی که گاز به افق رویداد نزدیک می‌شود، به شدت گرم شده و همین امر سبب درخشش فراوان آن می‌شود.

تلسکوپ‌ها همچنین قادر به تشخیص نور ایجاد شده توسط تاج یک سیاهچاله هستند، ساختاری با ذرات انرژی بالا که نور را در طیف پرتو ایکس ساطع می‌کند. در حال حاضر، دو نظریه در رابطه با ساختار تاج وجود دارد.

اولین نظریه که به مدل "تیر چراغ‌برق" معروف است، ادعا می‌کند که تاج، یک منبع جمع و جور و لامپ‌مانند نور است که در بالا و پایین محور تکینگی و در امتداد محور چرخش قرار دارد. احتمال دوم این است که این تاج به شکل یک ابر پراکنده بوده که اطراف سیاهچاله را گرفته یا همانند دو بخش مسطح است که محور تکینگی را در خود می‌پوشانند که این مدل به مدل "ساندویچ" معروف است.

در سپتامبر سال 2014، تلسکوپ سویفت ناسا با خوش‌شانسی توانست رویداد جرقه‌ پرتو ایکس را در حال فعالیت در MRK 335 ثبت کند و ستاره‌شناسان به سرعت تلسکوپ NuSTAR را برای پیگیری این مشاهدات برنامه‌ریزی کردند. با مشاهده نور پرتو ایکس، کشف شد که منبع این جرقه‌ها، تاج بوده که از سیاهچاله به بیرون پرتاب می‌شد.

تاج سیاهچاله با حرکت در حدود 20 درصد سرعت نور، در قاعده جرقه و قبل از اینکه در فضا تخلیه شود، مشاهده شد. به عنوان یک عارضه جانبی از این پدیده، نور ساطع شده از این تاج از طریق اثری موسوم به "افزایش نسبیتی داپلر" تکثیر می‌شود.

دن ویلکینز، مولف ارشد این مقاله از دانشگاه سنت مری در هالیفاکس کانادا اظهار کرد: این اولین بار است که ما توانسته‌ایم ایجاد شدن تاج خورشیدی را با جرقه‌ها مرتبط کنیم. این امر به درک ما از این که چگونه سیاهچاله‌های بسیار بزرگ به برخی از درخشان‌ترین اشیاء جهان نیرو‌دهی می‌کنند، کمک می‌کند.

این یافته‌ها، آنچه را که به عنوان مدل "تیر چراغ برق" شناخته شده است، تایید می‌کنند، اما بسیاری از جنبه‌های کلیدی تاج سیاهچاله مانند چگونگی شکل‌گیری آنها یا مکانیزمی که باعث تحریک آن‌ها می‌شود، هنوز به صورت رمز و راز باقی مانده است.
-----------------------


یادی از یک نوستالژی از یاد رفته
» سرویس: فرهنگی و هنری - تجسمی و موسیقی
کد خبر: 94081508472
جمعه ۱۵ آبان ۱۳۹۴ - ۰۲:۰۰

در دورانی که هنوز اینترنت جای نامه‌نگاری‌ را نگرفته بود، طراحان با نقش‌های زیبا و ظریف، تمبرها را به‌عنوان مدرکی برای پرداخت خدمات پستی طراحی می‌کردند؛ هنری که با ظهور اینترنت افول کرد.

به گزارش خبرنگار سرویس هنرهای تجسمی ایسنا، «تمبر» مدرکی چاپی است که نشان‌دهنده‌ی پیش‌پرداخت مبلغی برای خدمات پستی است. تصاویر تمبرها را از روی افراد مهم مانند ملکه، شاه، دانشمندان، مشاهیر و از روی اتفاقات مهم و تاریخی یا مکان‌ها چاپ می‌کنند. جمع‌آوری تمبر و ساختن کلکسیون، یکی از پرطرفدارترین کارهای مجموعه‌داری به‌شمار می‌رود.

17 آبان‌ماه سالروز درگذشت «محمد مهروان» یکی از معروف‌ترین طراحان تمبر در ایران است. او از سال 1337 به دعوت چاپخانه دولتی ایران به طراحی تمبر پرداخت و آثار بسیاری را در این زمینه از خود باقی گذاشت.

محمد مهروان

مهروان سال 1305 در تهران متولد شد و پس از تحصیلات ابتدایی، به راهنمایی یکی از بستگانش به مدرسه کمال‌الملک رفت و به فراگیری رشته‌های مختلف نقاشی از جمله طبیعت‌سازی، مینیاتور، پرتره‌سازی و تذهیب پرداخت و رموز کار را نزد استاد علی کریمی آموخت. او پس از پایان تحصیلاتش به‌خاطر مهارتی که در کارش به‌دست آورده بود، به سمت استادی در همان‌جا مشغول به کار شد و تا سال 1337 به تدریس پرداخت. در همان سال از سوی چاپخانه دولتی ایران برای طراحی تمبر از او دعوت شد.

او در گفت‌وگویی که در شماره 67 «کیهان فرهنگی» در مهرماه 1368 منتشر شد، درباره‌ی ورودش به دنیای طراحی تمبر گفت: «از آنجا که طراحی تمبر بیش از هر چیز به ظرافت نیاز دارد و من هم این تجربه را در خلال کار مینیاتور آموخته بودم، من را انتخاب کردند و به چاپخانه دولتی ایران فرستادند. در آغاز، تمبرهای ما را کشورهای خارجی چاپ می‌کردند، ولی الان حدود 70 سال است که طراحی و چاپ آن در کشور خودمان صورت می‌گیرد. قبل از من‌، آقایان تائب و چهره‌نگار این کار را انجام می‌دادند که متأسفانه در حال حاضر هیچ‌کدام در قید حیات نیستند.

این‌که من در آن وقت کار طراحی تمبر را پذیرفتم به دو دلیل بود؛ نخست این‌که از فضای موجود در وزارت فرهنگ و هنر آن زمان آزرده بودم، چون کم‌کم نجابت هنری خود را از دست می‌داد و دیگر این‌که می‌توانستم استعدادم را از این راه در خدمت تمام افراد جامعه قرار دهم، چون تمبر یکی از بهترین و مناسب‌تری زمینه‌ها برای تبلیغات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است.»

مهروان با وجود نیاز مبرم جامعه هنری ما و نیز علاقه‌ای که برای آموزش دادن این هنر به جوانان داشت، از کوتاهی مسؤولان در این مورد گله‌مند بود و می‌گفت آن‌ها به معدود طراحانی که با آن‌ها همکاری کرده، بسنده کرده‌اند و برنامه خاصی برای جوانانی که بتوانند در آینده جایگزین هنرمندان کنونی شوند، ندارند.

تمبر طراحی شده توسط محمد مهروان

پدر مهروان معمار و طراح بناهای سنتی، مساجد و خانه‌های قدیمی تهران بود. این هنرمند در طول نزدیک به 30 سال کار در این زمینه، چهار هزار طرح برای تمبر خلق کرد. این طرح‌ها به مناسبت‌های مختلف و برای شخصیت‌ها و مشاهیر، روزهای خاص و بزرگداشت‌ها توسط مهروان برای چاپ روی تمبرها کشیده می‌شدند.

طرح‌های تمبر مهروان اکنون در موزه‌ی پست ایران، موزه‌ی ملی ملک، موزه‌ی آستان قدس رضوی و ... نگهداری می‌شود. مهروان از هنرمندانی بود که در نخستین دوره‌ی تجلیل از «چهره‌های ماندگار» برگزیده شد.

این هنرمند 17 آبان‌ماه سال 1386 درگذشت.

___________________________

 اگر هنجار ها ، قوانین و کارآگاهان سست باشند ، همان بهتر که باج را بدهی .  حکیم ارد بزرگ

آرامش روان بسیار ارزشمند است ، چرا که هیچ ارتشی نمی تواند ، درون فرو ریخته ما را سامان بخشد .

آنکه باج می گیرد ، زندگیش بسیار کوتاه است .  حکیم ارد بزرگ

آیینی که آدمی را به گوشه نشینی وادار کند ، پایدار نخواهد بود . حکیم ارد بزرگ

بازده ساختار بیمار ، درد و سیاهیست .  حکیم ارد بزرگ

برای پرش های بلند ، گاهی نیاز است ، چند گامی پس رویم . حکیم ارد بزرگ

 گفتگو با خردمندان و دانشوران ، پاداشی کمیاب است . حکیم ارد بزرگ

مردم آدم های صبور و یا ساکت را با ادب می نامند ، حال آنکه خموشی و صبوری سنجشی درست برای با ادب دانستن نیست . حکیم ارد بزرگ

مهم نیست که دیگران ما را باور کنند ، مهم آن است که خود ، خویشتن خویش را باور کنیم. حکیم ارد بزرگ

اینترنت ، دستگاه شتاب دهنده شکوفایی اندیشه آدمیان است .  حکیم ارد بزرگ

فریب آدمیان ، پستی هولناک در پی دارد. حکیم ارد بزرگ

 گیتی زایشگر است ، پویشی آرام در همه گونه های آن ، دیده می شود. حکیم ارد بزرگ